De coöperatie van de toekomst – Brief

Door Rémi van Adrichem – 16 April 2021

Geloof jij nog wel in de coöperatie ? Wat wil je bereiken? Wat vind je van de ledenraad ? Hoe moet het nu verder? Dergelijke vragen zijn mij de laatste weken dagelijks gesteld als één van de initiatiefnemers van de noodrempetitie. Laat ik gelijk helder zijn: ik geloof onverminderd in de kracht van de coöperatie en dus in de kracht van onze marktplaats. Toen wij als leden eind 2018 de keuze moesten maken, heb ik vóór de ledenraad gestemd, op basis van hoe het op dat moment aan ons werd gepresenteerd.

Daarna, reeds in november 2019, mijn zorgen over de kracht van de ledenraad laten optekenen in het vakblad van de bloemisterij (editie week48). Die zorgen zijn steeds groter en actueler geworden. Ik heb daarnaast, wegens de gang van zaken tot nu toe, hele grote zorgen over de toekomst van onze coöperatie. Een ding is zeker: verder gaan zoals het nu gaat is mijns inziens geen optie.  En directie die eenzijdig dicteert en communiceert, een ledenraad die niet volledig wordt betrokken en een totaal onzichtbare RvC. Gelukkig heeft de directie met haar “Mea Culpa” van 2 weken geleden beterschap beloofd, maar – met alle respect – de directie kijkt alleen vooruit en laat het verleden onberoerd. Dat gaat  mij echt een brug te ver. Zeker nu de directie zo lang mogelijk volhield dat de noodrempetitie helemaal niet nodig is, de directie stelt dat de ledenraad formeel geen audit kan eisen, en de directie maar blijft volhouden dat de strategie niet ter discussie staat, terwijl het debat over de strategie niet is gevoerd en de ledenraad niet is betrokken in de besluitvorming over die strategie. Helaas praat de directie hier met meel in de mond.

Iedereen wil verduurzamen en digitaal, waar mogelijk. Maar dat kan op verschillende manieren. Nu staat de door de directie eenzijdig gekozen strategie staat ter discussie. Ca. 450 leden trekken daarom aan de noodrem.

Neem als voorbeeld de digitalisering. Dat kan op verschillende manieren. De directie heeft ons leden echter telkens voorgehouden dat Floriday de enige oplossing is om te voldoen aan de PSD2-wetgeving en heeft Floriday daarom verplicht per 1 januari 2021. Maar die motivering rammelt op z’n zacht gezegd echt aan alle kanten. Als we al aan PSD2-wetgeving zouden moeten voldoen, dan kan dat op verschillende manieren, en zeker niet alleen via Floriday. Mogelijk voldoet Floriday niet eens aan de PSD2-wetgeving.  Waarom horen wij de directie nu niets meer over PSD2 en is de ene na de andere uitstelregeling mogelijk, terwijl we vanwege 100% Digitaal toch over moesten per 1 januari 2021? Dus waarom moesten we verplicht over op Floriday? Kennelijk niet vanwege PSD2. Waarom ontbreekt het open en eerlijke verhaal van de directie en de echte, hopelijk draaglijke motivering. Ik voel me op z’n zacht gezegd voorgelogen door de directie. Een dergelijke handelwijze van de directie vraagt in ieder geval om volledige transparantie, inzicht in alternatieven en juist daarom om een audit.

We kunnen dus niet zomaar over alles heen stappen wat er gebeurd is. De onderste steen moet boven komen om het vertrouwen weer volledig te herstellen: juist de audits zijn daar een prima middel voor. Ik vraag me dan ook af waarom directie en voorzitter RvC geen audit willen. Wat had er een kracht van uitgegaan als de voorzitter RvC en directie positief geadviseerd hadden over een audit. Sterker nog, de directie had zichzelf juist in haar kracht gezet als zij de noodrempetitie gelijk hadden omarmd. Als ze  direct met terugwerkende kracht hadden gehandeld conform haar “mea culpa”, en tevens de fel bekritiseerde en haar ongedragen besluiten had teruggedraaid en van vooraf aan opnieuw was begonnen met de probleemstellingen en de ledenraad daar direct bij had betrokken. Dat wil de directie in de toekomst toch al gaan doen. Waarom dan niet ook voor deze besluiten, die juist de aanleiding waren tot de noodrem; die van grote impact zijn; waarop zoveel valt af te dingen; en waarvoor het juist in het belang van de coöperatie en haar leden is om het proces goed te doorlopen met alle alternatieve oplossingen die er zijn. Los daarvan is het heel gebruikelijk bij miljardenbedrijven ( dus ook RFH ) om regelmatig op onderdelen of bij grote beslissingen een audit uit te laten voeren door een externe partij. Dat dit snel moet gebeuren, wil ik  graag onderstrepen: stilstand is achteruitgang maar om zonder een grondige “bouwinspectie” door te bouwen op een mogelijk instabiel of niet draagkrachtig fundament lijkt mij onverstandig.

Ca. 450 leden hebben aan de noodrem getrokken. We hebben de ledenraad kracht willen bijzetten om positief kritisch op te treden in het belang van de leden en klanten van onze coöperatie. Om macht en tegenmacht weer goed te laten functioneren. Een aantal verzoekers heeft ook nog eens de steun  aangeboden aan de ledenraad voor in de toekomst mocht dit nodig zijn.

Ik ben wellicht in enkele interviews te ver vooruitgelopen op de uitkomst van de noodrempetitie. Dat was het gevolg van de handelwijze van de directie tot dusver, en die tot nu toe helaas pas bijdraait als er hard aan de boom wordt geschud. De handelwijze van de directie tot dusver en het advies van voorzitters van de directie, RvC en ledenraad is mijns inziens reden te meer dat macht en tegenmacht meer in balans moeten worden gebracht.

De ledenraad heeft de noodrempetitie overigens niet nodig om zelf een audit te eisen en andere actie te ondernemen en om zelf – desnoods ongevraagd – opheldering te vragen bij de directie, en daarover de leden te informeren, ook als de ledenraad niet serieus wordt genomen en vragen niet of onvoldoende worden beantwoord. Zo heeft de ledenraad toch ook zelf bij de directie erop aangedrongen om 100 % Digitaal uit te stellen. Ik begrijp dat de ledenraad daar overigens al in 2020 op had aangedrongen, maar de directie dat toen in de wind sloeg.

Helaas zie ik veel gelijkenissen met de huidige discussie in de politiek over macht en tegenmacht, het doorzetten van Pieter Omtzigt, de Ruttedoctrine en het ontbreken van het eerlijke verhaal. Ik hoop van harte dat de ledenraad haar plek opeist in de verhoudingen met de directie en RvC. Laat de ledenraad meer de macht zijn van FloraHolland, een coöperatie van en vóór kwekers.

Ik geloof dat de coöperatie hier krachtiger uit kan komen. Om te beginnen net zoals bij de formule 1 als het raceseizoen afgelopen is, dan even in de winterpauze. Tijdens deze pauze wordt er de tijd genomen om de auto en het team voor te bereiden op het nieuwe seizoen. Niets anders als dat moet er ook met onze coöperatie gebeuren. Kortom groot onderhoud, even stoppen met het pleisters plakken en halve oplossingen. De gewraakte besluiten volledig terugdraaien en van voren af aan met de ledenraad de gestelde problemen doorgronden en alle alternatieve oplossingen doornemen en doorrekenen.  Dat zorgt vervolgens voor draagvlak om duidelijke, gedragen en goed onderbouwde keuzes te maken om vervolgens vol gas te kunnen gaan de komende jaren. Dus Arne Bac, even “remmen” is soms ook de remedie om te “winnen”…..RFH zal niet het eerste bedrijf zijn wat na een forse onderhoudsbeurt ( organisatorische en strategische herijking ) weer kan gaan excelleren.

Loop ik hiermee vooruit op de uitkomst van de petitie of gaat het hier om “mijn gelijk”? Absoluut niet! Juist als de processen opnieuw en goed worden doorlopen en ook de klanten van onze coöperatie op voor hun belangrijke onderdelen erbij betrokken worden, ontstaat er maximaal draagvlak los van wat de nieuwe besluiten dan ook mogen zijn. Juist met een daaraan voorafgaande audit kan aan dat belangrijke en noodzakelijke draagvlak worden gewerkt.

De coöperatie van de toekomst

We moeten er in ieder geval met alle leden vooral voor zorgen dat we (weer) een coöperatie zijn waar ieder lid en ook alle klanten van de coöperatie zijn marktplaats weer kan vinden. Dat is niet voor niets de subtitel van de noodrempetitie. Er moeten simpele keuzes gemaakt worden wat de kernrol en de operationele functie van onze coöperatie is.

We hebben een ledenraad nodig met ook formeel een veel hogere mate van beslissingsbevoegdheid en met sterke en kenniskrachtige subcommissies. Daarnaast een directie die vooral zorg draagt dat de dagelijkse RFH operatie optimaal draait tegen de laagst mogelijk kosten en met volledige focus op haar kerntaken . Dan ontstaat er een coöperatie waar de leden weer “fan” van zijn omdat de coöperatie zich 100% inzet voor de afzet en belangenbehartiging van haar leden. Een coöperatie met een directie die niets gaat verplichten of dwingend opleggen aan haar eigenaren maar juist keuzes biedt en met ruimte voor ieder lid om voor zijn of haar bedrijfsvoering een afweging te maken wat het beste bij hem of haar het beste past.  

Ik hoop van harte dat de noodrempetitie daaraan bijdraagt en – in tegenstelling tot de voorzitters van de directie, RvC en ledenraad – de ledenraad de noodrempetitie wel op de juiste waarde weet te schatten. Wat de drie voorzitters nu voorstellen is iets totaal anders dan het verzoek, en komt wederom over als een zoethoudertje: “laat de ledenraad maar praten met de leden, dan gaan wij als directie intussen door op de besluiten waar juist tegen geageerd wordt”. Dat is helaas de wereld op zijn kop. Waarom willen directie en voorzitter RvC niet de processen van belangrijke strategische keuzes opnieuw doorlopen? De coöperatie én de leden kunnen er alleen maar krachtiger uit komen.

Over transparantie gesproken, het volledige verzoek van de noodrempetitie en de spreekaantekeningen ten behoeve van het gevoerde formele overleg met een deel van de ledenraad, kunt u hieronder downloaden.